Kalendarium ważnych wydarzeń z życia Stanisława Staszica.

  • 6 listopada 1755 - narodziny Stanisława Wawrzyńca Staszica w rodzinnym mieście Pile.
  • 1770 - rozpoczęcie nauki w akademii Lubrańskiego oraz kolegium jezuickim.
  • 1772 - (pierwszy rozbiór Polski), uwięzienie Wawrzyńca (ojca) przez wojska carskie.
  • 1776-1778/79 - nauka w seminarium duchownym w Poznaniu, uzyskanie święceń kapłańskich, tytułu kanclerza kapituły w Szamotułach.
  • 1779 - wyjazd na studia przez Lipsk, Getyngę, do Paryża.
  • 1781 - podróż w Alpy i Apeniny oraz powrót do kraju i podjęcie pracy nauczyciela na dworze magnata Andrzeja Zamoyskiego.
  • 1784 - podróż z rodziną Zamoyskich do Leopoldville.
  • 1786 - Staszic wydaje w Warszawie tłumaczenie książki Georges'a Buffona Epoki Natury.
  • 1787 - publikuje anonimowo Uwagi nad Życiem Jana Zamoyskiego.
  • 1788 - zostaje proboszczem Turobina, a jesienią będąc z Konstancją Zamoyską i jej dziećmi w Warszawie, przysłuchuje się obradom Sejmu.
  • 1789 - odwiedza Wieliczkę.
  • 1790 - anonimowo wydaje Przestrogi dla Polski oraz wyrusza z Zamoyskimi w podróż do Włoch.
  • 1791 - (uchwalenie Konstytucji 3 Maja) powrót do kraju.
  • 1792 - śmierć Zamoyskiego i podróż po Polsce z Konstancją i jej dziećmi. W Zwierzyńcu Staszic rozpoczyna pisać Ród ludzki.
  • 1794 - pobyt z Zamoyskimi w Wiedniu.
  • 1797 - śmierć Konstancji i naukowa podróż w Góry Świętokrzyskie w okolicach Końskich i Sieradza.
  • 1798 - podróż naukowa w okolice Krakowa, Górnego Śląska i Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej.
  • 1800 - podróż naukowa w rejon Ponidzia w poszukiwaniu złóż soli. 16 listopada powstaje w Warszawie m.in. z inicjatywy Staszica Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
  • 1801 - nieoficjalnie nabył od rodziny Zamoyskich dobra hrubieszowskie.
  • 1802 - podróż w okolice Kielc w poszukiwaniu rud miedzi, cynku, ołowiu, srebra i żelaza. Pierwsza wędrówka po Podhalu.
  • 1803 - podróż po obrzeżach Gór Świętokrzyskich - Szydłowiec, Wąchock, Końskie, Przysucha.
  • 1804 - studia przyrodnicze w Paryżu. W Warszawie Staszic kupuje place pod budowę siedziby Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wyprawy naukowe w rejony Rawy Mazowieckiej, Wolborza, Ujazdu oraz w Tatry i Beskidy.
  • 1805 - kolejna wyprawa - Tatry, Beskidy, Ukraina i Wołyń. Pierwsze publiczne referaty o ziemiorództwie Karpat.
  • 1806 - Staszic wydaje anonimowo broszurę O statystyce Polski. Pierwsze posiedzenie Towarzystwa Przyjacioł Nauk w kamienicy wybudowanej przez Staszica.
  • 1807 - zostaje członkiem Izby Edukacyjnej, Najwyższej Komisji Egzaminacyjnej i Dyrekcji Skarbowej.
  • 1808 - zostaje jednogłośnie wybrany prezesem Towarzystwa Przyjacioł Nauk.
  • 1809 - wstępuje do zespołu doskonalenia administracji Księstwa Warszawskiego. Ukazują się drukiem pierwsze tomy jego Dzieł.
  • 1810 - obejmuje zaszczytny urząd radcy w Radzie Stanu Księstwa Warszawskiego, pozwalający mu na udział w budowie nowego ustroju państwa.
  • 1811 - dobra hrubieszowskie stają się oficjalnie prawną własnością Staszica.
  • 1812 - członkowstwo w Sekcji Ekonomicznej Rady Edukacyjnej.
  • 1814 - Staszic współzałożycielem Towarzystwa Dobroczynności oraz uczestnikiem prac Komitetu Organizacyjnego Cywilnego.
  • 1815 - ukazuje się dzieło Staszica O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski. Otrzymuje on tegoż roku order św. Stanisława. Jako jeden z pełnomocników cara zostaje członkiem Komisji Likwidacyjnej, a następnie Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w nowo powstałym Królestwie Polskim.
  • 1816 - Staszic zostaje głównym rektorem nowo powstałego Królewskiego Uniwersytetu w Warszawie, członkiem Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, dyrektorem Dyrekcji Przemysłu i Kunsztów. Przed Radą Stanu wygłasza sprawozdanie O stanie górnictwa rządowego. Wraz z 329 gospodarzami zakłada Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie. Z jego inicjatywy powstaje Ogród Botaniczny w Warszawie, Instytut Agronomiczny na Marymoncie, Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach.
  • 1817 - zostaje przewodniczącym Rady Ogólnej Budownictwa, Miernictwa, Dróg i Spławów oraz zastępcą ministra Komisji Wyznań. Przy jego udziale powołany zostaje Instytut Głuchoniemych i Korpus Górniczy.
  • 1818 - Staszic przygotowuje plan utworzenia Zagłębia Staropolskiego nad rzeką Kamienną. Z jego też polecenia, młody włoski architekt - Antonio Corazzi - rozpoczyna budowę siedziby Towarzystwa Przyjaciół Nauk przy Krakowskim Przedmieściu.
  • 1819 - współzałożyciel Towarzystwa Dobroczynności w Warszawie.
  • 1820 - wśród tomów Dzieł ukazuje się obszerny na 18 ksiąg poemat pisany białym wierszem pt. Ród ludzki.
  • 1823 - na forum Rady Stanu Królestwa kolejny raz przedstawia sprawozdanie na temat Stanu górnictwa. Po zakończeniu budowy traktu brzeskiego,
  • 1824 - został ministrem Stanu oraz przewodniczącym Komisji Emerytalnej Urzędników. Zrezygnował z funkcji dyrektora Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. Spisał testament, w którym większość swojego majątku zapisał na cele dobroczynne.
  • 1825 - przyjął urząd prezesa Deputacji do Ułożenia Hierarchii Urzędników. Odbył też kilkunastodniową podróż po zachodniej części Królestwa i zainicjował powstanie Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego.
  • 1826 (20 stycznia) - Stanisław Staszic zmarł. Został pochowany na Bielanach przy kościele Kamedułów. Jego pogrzeb przybrał charakter wielkiej narodowej manifestacji.
ZSTiP TPSS
© Copyright by Daniel - all rights reserved.